Ken jij de Bijbelse verhalen van Mozes of de apostel Paulus? Of het verhaal van de reus Goliath? Deze zomer staat de Sint-Martinuskerk in Genk in het teken van Bijbelse verhalen ontdekken op een speelse manier. En dat kinderen dit superleuk vinden, bewijst het aantal klasbezoeken die tijdens Erfgoeddag en de -weken in april hebben deelgenomen. Maak kennis met Annemie, penningmeester van de Sint-Martinuskerk en de creatieve duizendpoot achter de boeiende activiteit. Lees vlug verder en ontdek haar verhaal.
> Je bent opgegroeid in Speelgoedwinkel Claes. Spelplezier werd je met de paplepel in de mond gegeven. Is dat de basis van jouw creativiteit?
Als kind bezochten wij jaarlijks het speelgoedsalon in Brussel om nieuw speelgoed aan te kopen voor de winkel. Alle tentoonstellingspaleizen van de Heizel stonden vol met standen van speelgoedfabrikanten. De meeste standhouders kenden ons, waardoor wij heel veel speelgoed mochten uitproberen. Ik denk nog steeds met een warm gevoel terug aan die leuke herinneringen.
Daarnaast zat creativiteit altijd in onze familie, mijn mama schilderde, tekende, breide, haakte, schreef en vertelde verhalen. Mijn oom was beeldhouwer en keramist. Op de academie volgde ik drie keer per week les bij hem. Dus je kan wel stellen dat creativiteit alsook het spelplezier ons met de paplepel in de mond werd gegeven.
> Hoe helpt het spelelement volgens jou om een brug te slaan tussen cultureel erfgoed, religie en kinderen?
Elkaar ontmoeten om samen gezelschapsspellen te spelen is een eeuwenoud gebruik. Toch verbaasde het me dat weinig kinderen een ganzenbordspel kennen. Het is een gezelschapsspel met als doel om als eerste op het vakje 63 uit te komen. Bij het verhaal van Mozes bereik je het beloofde land en bij de apostel Paulus bereik je Rome. Al spelenderwijs en op een laagdrempelige manier ontdekken de kinderen de twee Bijbelse verhalen. Ze vinden het geweldig dat het ganzenbord die inhoudelijke insteek heeft. Aan de hand van enkele informatieve panelen vertel ik het verhaal, elk onderdeel van het verhaal wordt visueel voorgesteld in het ganzenbord. Elke stap vooruit leidt de kinderen naar een andere gebeurtenis uit het verhaal.
> Het is duidelijk dat je veel zorg en aandacht hebt besteed aan elk detail van de spellen.
Elk onderdeel van het verhaal werd uitgeschreven, zodat je een duidelijk overzicht hebt van alle benodigdheden. De zoektocht naar materiaal verliep soms moeizaam, want niet alles is zomaar te verkrijgen. Om het verhaal visueel te vertellen en een ganzenbord van bijna twee op één meter op te vullen, heb je heel veel materiaal nodig.
Peg dolls, kleine houten poppetjes, werden gebruikt om personen voor te stellen. Ze zijn door mijn zus één voor één met de hand geschilderd. Een monnikenwerk; elk gezicht, elk kleedje, elk haarstukje is uniek. In totaal werden er 120 poppetjes beschilderd, waarvan er een 80-tal het ‘Volk van God’ voorstellen. Dit volk trok samen met hun dieren over de droge bodem door de Rode Zee. In het ganzebordspel werd de droge bodem bedekt met kleine edelstenen; groene agaat, amethist, labradoriet, kwarts en turkoois.
Elke waterpartij is bijzonder en wordt anders voorgesteld; de Nijl, de Jordaan, de Middellandse Zee of het water uit de put van Midjan zijn verschillend. Het zijn kleine details, maar het wakkert de fantasie van de kinderen aan waardoor ze zich helemaal kunnen verdiepen in het verhaal.
Met kleine houten blokjes hebben we een aantal dingen zelf gemaakt; zoals de muur van Damascus, de huurwoning van Paulus in Rome of de gevangenis. Het brandend braambos brandt echt! Hiervoor werd een lichtsnoer gebruikt. Om de verschillende scènes in elkaar te laten overvloeien, werden struiken, bomen, bloemen, gras, zand en rotsen gebruikt. Op die manier vormt het Bijbelse verhaal in spelvorm één geheel.
> Zitten er verborgen grapjes, verassingen of symbolische elementen in het spel, die niet meteen opvallen?
Mijn trouwe viervoeter ‘Vriend’ stierf jammer genoeg op het moment dat ik aan het ganzenbord van Mozes begon. Als eerbetoon aan een vriendschap van 14 jaar heb ik hem bij de put van Midjan gezet, waar hij de schapen van Mozes bewaakt. Hij loopt ook mee met het Volk van God door de Rode zee, hangt aan een reddingsboei en staat op een houten plank in de Middellandse Zee. Voordat ik hierover iets kon vertellen, merkten de kinderen de hond direct op. Jezelf kwetsbaar durven opstellen, creëert een vertrouwensband met de kinderen waardoor ze nog meer in het verhaal opgaan.
> Het spel ‘De reus Goliath’ is origineel en interactief. Hoe kwam je op het idee om kinderen hun eigen reus te laten kiezen en verslaan?
Deken Luc Herbots vond het belangrijk dat kinderen zich kunnen uitleven tijdens een activiteit en herinnerde zich een spel genaamd ‘Reuzen verslaan’. Als er één gekende reus in de Bijbel is dan is dat wel Goliath, die door David, een kleine herdersjongen, werd verslaan met een slinger en een gladde steen.
Iedereen kampt wel eens met innerlijke reuzen, moeilijkheden of problemen. Met dit spel ga je op kindermaat de confrontatie aan met jezelf. Al dan niet met de hulp van God of een andere entiteit waarin je gelooft. Het spel is gebaseerd op blikgooien, waarbij de stapel blikken de reus Goliath voorstelt. Op het bovenste blikje staat dan ook een afbeelding van hem. De negen andere blikjes werden creatief ingevuld naargelang het thema van de reus. Voorbeelden van een reus; Ik ben heel vlug boos – Ik ben nooit tevreden – Ik wil altijd de beste zijn – Ik kan niet delen.
De kinderen denken na over hun innerlijke reus, maken een keuze, stapelen de blikjes op elkaar, zetten een paar stappen achteruit en proberen de reus met een bal te verslaan door alle blikken omver te gooien. Een eenvoudig spel, maar met een diepere betekenis erachter. Het is belangrijk om te achterhalen wat jouw innerlijke reus is en om te weten dat er een oplossing is voor jouw reus.
> Vrijwilligers zijn vaak de stille kracht achter waardevolle initiatieven. Waarom zijn ze essentieel voor cultureel erfgoedprojecten?
De inzet van vrijwilligers is onbetaalbaar. Ze zijn gemotiveerd, tonen inzet en doen wat ze kunnen in hun vrije tijd. Het is geen verplichting, maar toch zetten zij zich bewust in voor een bepaald doel. In een tijd van eindeloze besparingen is er weinig financiële ondersteuning voor cultureel erfgoedprojecten en maken vrijwilligers vaak het verschil. Dankzij gedreven vrijwilligers is het mogelijk om heel veel mooie en waardevolle initiatieven te verwezenlijken.
> Wat zou je zeggen tegen iemand die twijfelt om vrijwilliger te worden? Wat haal jij persoonlijk uit jouw engagement?
Niet twijfelen, gewoon doen! Jouw inzet zorgt ervoor dat het onmogelijke vaak mogelijk wordt. Persoonlijk haal ik veel voldoening uit mijn vrijwilligerswerk, het maakt mij blij als mensen geraakt worden door iets dat ik aanreik. Als vrijwilliger bij de Sint-Martinuskerk heb ik bijzondere mensen ontmoet, die vrienden voor het leven zijn. Een grotere beloning kan ik mij niet inbeelden.
——-
>> Nog tot eind deze zomer kan je spelletjes spelen in de Sint-Martinuskerk in Genk. Annemie begeleidt je graag tijdens het ganzenbordspel van Mozes en de apostel Paulus of tijdens het blikgooien bij de reus Goliath. Ben je gewoon extreem benieuwd naar haar unieke creaties? Ook dan ben je meer dan welkom in de kerk! Surf naar Bijbel spelenderwijs | Erfgoeddag voor praktische informatie.
——-
>> Wil je net zoals Annemie kinderen, maar ook volwassenen, laten kennismaken met het lokale erfgoed? Of een boeiende activiteit organiseren? Doe dan mee aan Erfgoeddag op 26 april 2026 met als thema ‘HAHA Humor’. Op zoek naar meer informatie? Stuur dan een mailtje naar ulrike@ecru.be
Benieuwd naar hoe Erfgoeddag editie 2025 eruit zag? Bekijk dan hier onze aftermovie of snuister door enkele mooie sfeerfoto’s.
——-
>> Zie jij vrijwilligerswerk helemaal zitten en ben je benieuwd naar welke Heemkundige Kringen, musea, archieven of verenigingen in de ECRU-regio actief zijn? Ontdek de erfgoedspelers in de gemeenten As, Beringen, Genk, Heusden-Zolder, Houthalen-Helchteren en Maasmechelen via de Erfgoedkaart van FARO.
