Consolideren en conserveren Barbarabeeld
Consolidatie en Conservatie van het Sint-Barbarabeeld.
Een Tijdloze Verbinding tussen Kunst en Erfgoed!
Sinds de zomer van 2012 prijkt het Sint-Barbarabeeld van Sofie Muller trots in de nis boven de hoofdingang van het iconische hoofdgebouw van C-mine. Na een succesvolle crowdfunding door de Genkenaren kreeg het beeld een definitieve plek en heeft het sindsdien het lokale erfgoed verrijkt. Nu, meer dan 12 jaar blootgesteld aan de elementen, is het van groot belang geweest om het beeld te consolideren en conserveren, zodat verdere verwering het niet bedreigt.
Sint-Barbara, de beschermheilige van gevaarlijke beroepen zoals mijnwerkers en brandweerlieden, wordt jaarlijks op 4 december in de mijnstreek gevierd. Historisch gezien zou er ooit een Barbarabeeld in de nis van het mijngebouw in Winterslag hebben gestaan, hoewel er geen foto’s bestaan die dit bevestigen. Ondanks het ontbreken van bewijs volhouden veel voormalige mijnwerkers dat het beeld hen beschermde.
Tijdens de kunstbiënnale Manifesta 9 in 2012, gecombineerd met de solotentoonstelling “Black Out” in C-mine, besloot Sofie Muller een nieuw Barbarabeeld in de lege nis te plaatsen. Dit 19de-eeuwse neogotische houten beeld werd door Muller gedeeltelijk verbrand om het lijden en de martelingen van de patroonheilige uit te drukken. Dit krachtige kunstwerk, dat de brandweerlieden en mijnwerkers in zijn zwartgeblakerde gelaatsuitdrukking symboliseert, lokte veel reacties uit en herstelde het mysterie van het vermeende oorspronkelijke Barbarabeeld.
Dankzij een crowdfundingactie, waarbij bijna 900 aandelen werden verkocht, kon het beeld worden aangekocht en behouden. Sindsdien heeft het beeld niet alleen een artistieke, maar ook een erfgoedstatus verworven. Het is een centraal punt geworden voor de erfgoedgemeenschap, met jaarlijks terugkerende reacties, vooral rond de Barbara-feesten.
Recentelijk is het beeld geconsolideerd en geconserveerd, waarna het opnieuw in de nis is geplaatst. Dit proces omvatte het fixeren van de afwerkingslagen, algemene reiniging, het herstellen van losse elementen en het aanbrengen van een beschermingslaag tegen verdere verwering. Ook zijn er preventieve maatregelen getroffen om vogels te weren. Bovendien is er een permanente uitleg bij het beeld voorzien, met informatie over zowel de erfgoed- als de artistieke waarde, inclusief een QR-code naar de film van de verbranding.
De herplaatsing van het beeld werd vergezeld door een communicatiecampagne om de erfgoedgemeenschap te heractiveren en de betekenis van het beeld, zowel historisch als artistiek, verder te belichten. Ongeveer 60 mensen waren aanwezig bij deze gelegenheid. In de toekomst zal het beeld ook worden opgenomen in een fietstocht door de stad, die de rijke kunsthistorie en actuele kunst in de publieke ruimte van Genk belicht.
Met deze stappen zorgen we ervoor dat het Sint-Barbarabeeld niet alleen een kunstwerk blijft, maar ook een blijvende herinnering aan de rijke geschiedenis en cultuur van Genk.